دليل اينكه حريقي بطور وحشتناك توسعه پيدا مي كند اين است كه يا دير به وجودش پي برده اند و يا با وسايل موجود نتوانسته اند به موقع آنرا خاموش سازند . اصل موفقيت آميز حفاظت از حريق اين است كه يقين حاصل شود حريق هاي احتمالي در ظرف چند لحظه پس از وقوع كشف و دفع مي شوند . مراقبت انساني نمي تواند هميشه كشف سريع را تأمين كند . حتي وقتي نيز اشخاص بوجود حريق پي بردند اغلب در اعلام آن و استمداد ترديد و تأخير مي ورزند.
لذا اهميت سيستم هاي اعلام حريق اتوماتيك در آگاهي به موقع از وقوع حريق در كليه اماكن بسيار مهم است .


استانداردهای مورد توجه در سیستم اعلام حریق

NFPA 72 دستورالعمل طراحی و اجرائی سیستم اعلام حریق

2- British Standards (BS)

BS 5839

سيستمهاي اعلامبراساساستاندارد BS5839 سيستمهاي اعلام حريق شامل دسته بندي ذيل است:

%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85_%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%821

اجزاي سيستم هاي اعلام حريق:

1- شستی اعلام حریق   CALL POINT

 

shasti شستی اعلام حریق که با شسته شدن شیشه یا تلق آن و در مدت 2 ثانیه آژیرها به صدا در می آید. شستی ها معمولاً در ارتفاع 140 سانتیمتری از کف زمین و در مسیر خروجیها (پلکانها ) طراحی میگردد حداکثر فاصله دسترسی به شستی نباید بیشتر از 30 متر باشد

2- آژیرها

%d8%a2%da%98%db%8c%d8%b1-%d8%af%d9%88
%d8%a2%da%98%db%8c%d8%b1-%db%8c%da%a9
جهت آگاهی متصرفین از وقوع حریق تجهیزات هشدار دهنده در بخشهای مختلف بنا نصب میشوند

  • حداقل سطح صوت 65 دسی بل و در اتاق خوابها 75 دسی بل
  • در ارتفاع 220 سانتی متری از کف زمین و معمولاً بالای شستی
  • در فضاهای که صدای آژیر باعث ناراحتی افراد ( سالخورده ) میشود یا افراد ناشنوا  هستند از نوع بصری استفاده میشود.

دتکتور کابلی (LHD)

%d8%af%d8%aa%da%a9%d8%aa%d9%88%d8%b1-%da%a9%d8%a7%d8%a8%d9%84%db%8c

دراین کاشف حس اثر حریق درطول یک خط صورت می گیرد . نمونه های این کاشف ها دودی ، خطی یا بیم و کابلهای حس کننده حرارتی می باشد .

%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%b3%d9%86%d8%b3%d9%88%d8%b1-%da%a9%d8%a7%d8%a8%d9%84%db%8c


%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85-%d9%88-%d8%a7%d8%b7%d9%81%d8%a7-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%82


کاشف دودی نوری

%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81-%d8%af%d9%88%d8%af%db%8c-%d9%86%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%b3%d9%86%d8%b3%d9%88%d8%b1

این نوع کاشف های دودی با جذب نور به وسیله ذرات دود در یک امتداد نوری عمل می نماید و محصولات قابل رؤیت آتش سوزی را کشف می نماید و برعکس نوع یونیزه که ذرات غیر قابل رؤیت را کشف می نماید در مقابل ذرات بزرگتر حساس می باشد .

  کاشف نوری از دو قسمت مهم ، منبع نوری و یک فتوسل الکتریکی تشکیل شده است .

کاشفهای نوری از نظر عملکرد به دو نوع انکسار نور و پخش نور تقسیم می شوند .

در نوع انکسار نور ، نور مستقیماً به فتوسل الکتریکی نمی تابد و پس از ورود به منطقه باعث شکست نور و تابش آن بر فتوسل و برقراری جریان در کاشف می گردد .

در نوع پخش نور ، نور مستقیماً به فتوسل الکتریکی می تابد و با ورود به محفظه نور از مسیر خود منحرف و جریان قطع می شود و کاشف فعال می گردد .


%d8%a7%d9%86%da%a9%d8%b3%d8%a7%d8%b1-%d9%86%d9%88%d8%b1 %d9%be%d8%ae%d8%b4-%d9%86%d9%88%d8%b1-1


%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81-%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d8%b1%d8%aa%db%8c

  • کاشف حرارتی افزایشی :این نوع کاشف به افزایش مقدار مشخصی از دما در یک زمان مشخص در محیط واکنش نشان میدهد، این کاشفها میتوانند نوع دمای ثابت را نیز در بر داشته داشته باشند.
  • کاشف حرارتی ثابت: این کاشف در درجه حرارت مشخصی(به عنوان مثال  58 درجه سانتیگراد) فعال میشود.

%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d9%84%d9%87-%d8%a7%db%8c

کاشف های شعله ای ( تشعشعی )

به محض تولید گازهای داغ آتش سوزی ، انرژی تشعشعی به شکل های زیر تولید می شود :

1 – تشعشعات مادون قرمز.

2 – نور مرئی

3- تشعشعات ماوراء بنفش

این نوع از انرژی ها به وسیله امواج تشعشعی جابجا می شوند و کاشف های تشعشعی طوری طراحی می شوند که در مقابل این تشعشعات واکنش نشان می دهند . این کاشفها فقط جهت تشعشعات مادون قرمز و ماوراء بنفش طراحی و ساخته شده اند .


%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81-%d8%a8%db%8c%d9%85

کاشف بیم ( پرتوافکن خطی )

کلیه کاشف هایی که تابحال درمورد آنها بحث و گفتگو شد کاشف نقطه ای می باشند . کاشف بیم ترکیبی از کاشف های حرارتی و دودی است و دارای دو قسمت فرستنده و گیرنده می باشد که فرستنده فرکانسهایی را ارسال می نماید و قسمت گیرنده که در فرکانسهای خاص تنظیم شده است فرکانسهای تولید شده در فرستنده را دریافت می نماید . که این دو دستگاه ( فرستنده و گیرنده ) در فاصله حداکثر 100 متری و در ارتفاع 7/2 تا 25 متری روبروی هم نصب می گردند .


سطح پوشش کاشفهای دودی مطابق BS5839

%d8%b3%d8%b7%d8%ad-%d9%be%d9%88%d8%b4%d8%b4-%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%af%d9%88%d8%af%db%8c


سطح پوشش کاشفهای حرارتی مطابق           

%d8%b3%d8%b7%d8%ad-%d9%be%d9%88%d8%b4%d8%b4-%da%a9%d8%a7%d8%b4%d9%81%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d8%b1%d8%aa%db%8c


سطح پوشش دتکتورها( دودی / حرارتی) مطابق استاندارد NFPA72

%d8%b3%d8%b7%d8%ad-%d9%be%d9%88%d8%b4%d8%b4-%d8%af%d8%aa%da%a9%d8%aa%d9%88%d8%b1%d9%87%d8%a7-%d8%a7%db%8c%d9%85%d9%86-%d8%b5%d9%86%d8%b9%d8%aa-%d8%a2%da%af%d8%b1%d8%a7

  • حداکثر شعاع پوشش دتکتورها (دودی و حرارتی) 6/4 متر میباشد.از آنجا که پوشش سطوح با دایره های دارای هم پوشانی در عمل مشکل میباشد، به منظور حصول اطمینان از پوشش کامل میتوان از مربعهای محاط شده به ابعاد 9/1 متر در هر ضلع استفاده کرد.
  • بدین ترتیب فاصله بین هر دو کاشف 9/1 متر و حداکثر مساحت تحت پوشش هر کاشف 82 متر مربع میباشد.
  • نصب کاشف در یک فضا باید به گونه ای انجام شود که هیچ نقطه ای از فضا بدون کاشف باقی نماند.

ملاحظات کلی درخصوص نصب کاشفهای حرارتی  مطابق استاندارد NFPA

  • حداقل فاصله کاشف حرارتی با دیوار های اطراف آن 10 سانتی متر است .
  • امکان نصب کاشف حرارتی بر روی دیوار (با توجه به محدودیت نصب در سقف) تا ارتفاع حداکثر 40 سانتیمتر پایین تر از سقف امکان پذیر میباشد.
  • کاشف باید دربالا ترین نقطه (زیر سقف )نصب گردد .
  • حد اقل فاصله کاشف با دریچه دمنده و یا مکنده هوا برروی دیوار و یا سقف  91 سانتی متر باشد .

 ریموت :

چراغ سر درب جهت نمایش واحدی که دچار حریق گردیده است. %d8%b1%db%8c%d9%85%d9%88%d8%aa-%d8%a2%d8%aa%d8%b4

تابلوی کنترل مرکزی حریق :

یکی از اجزاء سیستم اعلام حریق ،تابلو کنترل مرکزی حریق است که نقش مهمی در کنترل کلیه اجزاء سیستم و عملکردآنها دارد وبایستی دارای حداقل قابلیتهای زیر باشد :

1-اعلام وضعیت حریق :وضعیت حریق در هرمنطقه ،توسط چراغ کوچک قرمز وبانورکافی درروی تابلوی کنترل مشخص میگردد .و دراین وضعیت اعمالی راکه ازآن خواسته شده وبرنامه ریزی شده انجام میدهد ،نظیر به صدا درآوردن آژیرها .ثبت وضعیت حریق، ارتباط با مراکزی نظیر آتش نشانی ،فعال نمودن سیستمهای اطفاء فشارمثبت و غیره

2-اعلام وجود نقص : تابلو کنترل باید وجود نقص درهریک از قسمتهای سیستم وخود را بوسیله چراغ های LED زرد رنگ که به ترتیب زیر درنظر گرفته شده و بوسیله صدای خفیف بیزر اعلام نماید .

2-1-چراغ LED زرد جهت اعلام خطا درکاشفها یا سیم کشی هرمنطقه

2-2-چراغ LED زرد جهت اعلام خطا درمدار آژیرها و سیمکشی آنها .

2-3-چراغ LED زرد جهت اعلام خطا درمدار باطری ذخیره تابلو .

2-4-چراغ LEDجهت اعلام خطا قطع برق شهر .

2-5-چراغ LED زرد  جهت  اعلام خطا عیب کلی درخود دستگاه .

3-چراغ LED سبز نشانگر آماده بکار بودن و سلامت دستگاه می باشد .

4- راه اندازی مجدد دستگاه

تابلو کنترل مرکزی باید دارای شستی مخصوص جهت راه اندازی مجدد دستگاه پس از پایان هرگونه حریق و یا رفع نقص در هر یک از اجزای سیستم باشد . و در این حالت کلیه چراغها و سوت بیرز قطع میشود .

%d8%aa%d8%a7%d8%a8%d9%84%d9%88%db%8c-%da%a9%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%84-%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2%db%8c-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%82

محل نصب تابلو کنترل حریق

دستگاه باید در مکانی مناسب ، مشخص در معرض دید و قابل استفاده برای نیروهای آتش نشانی ، ساکنان ساختمان نصب شود . بهترین مکانها برای نصب آنها نگهبانیها یا نزدیک درهای ورودی ساختمان است به نحوی که در معرض صدمات فیزیکی قرلر نداشته باشد .


باطریها

%d8%a8%d8%a7%d8%b7%d8%b1%db%8c

باطریها باید از نوع خشک و یا آب بندی شده انتخاب شود مشروط بر آنکه هنگام قطع برق بتواند :

الف – حداقل بمدت 74 ساعت سیستم را تغذیه و آماده بکار نگه دارد .

ب – در صورت فعال شدن سیستم ( اعلام حریق و بصدا درآمدن آژیرها ) بتواند حداقل بمدت 3 ساعت انرژی مورد نیاز آن را تامین را نماید .

8 – کابل و سیم مصرفی در سیستم .

1- حداکثر قطر سیم و کابل نباید کمتر از1 میلی متر باشد .

2 – سیم یا کابل باید از نوع افشان انتخاب شود .

3 – سیمها و کابل سیستم اعلام باید از درون لوله مستقل عبور داده شود .

4 – در تصرفهای غیرمسکونی ، سیمها و کابلهای روکار باید از داخل لوله های فولادی عبور داده شود .

5– سیمهای مورد استفاده در مدارها باید از رنگهی متفاوت انتخاب شود .


طراحی سیستمهای اعلام حریق

  • معمولی CONVENTIONAL توضیحات
  • هوشمند ( آدرس پذیر )      ADDRESSABLE توضیحات
معمولی


زون : محلی که که با شرایط زیر تحت پوشش تعدادی کاشف قرار میگیرد.

مساحت یک منطقه نباید بیشتر از 2000 متر مربع باشد

هر زون بیشتر از یک طبقه نمیتواند باشد

ماکزیمم تعداد المان در یک زون 25 عدد میباشد( شستی بینهایت)

مدار آژِیر از مدار المانها جدا و در 2  زون

مقاومت ته خط: برای چک کردن کابل کشی و  مدارات چنانچه e.o.l  در نزدیکترین قسمت به شروع مدار نصب گردد فالت یا خرابی المانهای بعد از مقامت ته خط را نخواهیم داشت.

%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%82-%d9%85%d8%b9%d9%85%d9%88%d9%84%db%8c

 


سیستم اعلام حريق اتوماتيك آدرس پذير     ADDRESSABLE


دراين سيستم تمام عناصربكارگرفته شده ازقبيل كاشف ها، شستي ها، زنگ ها وآژيرها، وتكراركننده ها توسط يك كد يا آدرس مشخص مي شوند ومركزكنترل، اتاق يا محل مورد نظر را با همان كد يا آدرس شناسائي مينمايد.

ملاحظه ميشود كه دراين سيستم، نقطه اي كه آتش سوزي ازآنجا شروع گرديده بسيارسريع شناسائي شده ودرنتيجه، اقدامات لازم با سرعت كافي انجام خواهد شد.

با توجه به مطالب فوق، سيستم آدرس ياب كيفيت فني بسياربالاتري دارد.

دراين سيستم ، تمامي عناصرروي يك يا چند حلقه (لوپ LOOP ) ، بسته به تعداد عناصر، قرارخواهند گرفت . تعداد عناصرقابل قبول دريك حلقه درسيستمهاي مختلف متفاوت است ولي بطورمتوسط ظرفيت هرحلقه ( لوپ ) حدود 125 عنصر با پوشش دهي ده هزارمترمربع ميباشد

%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%82-%d8%a7%d8%aa%d9%88%d9%85%d8%a7%d8%aa%db%8c%da%a9
ایزولاتور


در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر میبایست   هرگونه قطعی مدار یا اتصال کوتاه در لوپ و یا ارتباط بین پنل اصلی با تکرار کننده در کمتر از 100 ثانیه در پنل مرکزی اعلام حریق  قابل رویت باشد، به این منظور از قطعه محافظ / جداکننده ( ایزولاتور) در برابر اتصال کوتاه و مدار باز در سیستمهای آدرس پذیر استفاده میشود که میبایست آنرا بین قطعات قرار داد به نحویکه در زمان فعال شدن ایزولاتور حداکثر مساحت تحت پوشش 2000 متر مربع یا 20 المان ( ماکزیمم در یک طبقه )از مدار خارج گردد.

%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%88%d9%84%d8%a7%d8%aa%d9%88%d8%b1

%d8%a7%db%8c%d8%b2%d9%88%d9%84%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%b1-%d9%86%d9%82%d8%b4%d9%87


میانجی (اینترفیس)


در سیستم های اعلام حریق در هر دو گونه آدرس پذیر یا متعارف، می توان از تجهیزات جانبی با نام «میانجی» (اینترفیس) و یا ماژول ( واسطه) به منظور ایجاد ارتباط و هدایت سیستم های جنبی در یک تصرف مانند: آسانسور  – پمپ های آتش نشانی – دمنده های فشار مثبت  – اگزاست فن و سایر تجهیزاتی که لازم است از سیستم اعلام حریق فرمان گرفته و خاموش یا روشن شوند، استفاده می شود. این واسطه ها می توانند روی زون در سیستم متعارف و روی لوپ در سیستم آدرس پذیر نصب شده و بر اساس نوع آن و نحوه ارتباط با تجهیزات جانبی عمل قطع یا وصل را اعمال نماید. تجهیزات واسطه امکان کنترلی داشته و نمی توان از آنها برای برق رسانی به خصوص برای تجهیزات پرمصرف استفاده نمود.

%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%81%db%8c%d8%b3