دو دسته کلی و اساسی پارکینگ های مکانیزه معرفی شده و نکات آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
الف) پارکینگ های زیر-رو:
parking

تصویر شماره 1 –یک نمونه ازپارکینگ های زیر-رو که خارج از فضای ساختمان احداث گردیده است.

از این نوع سامانه های مکانیزه صرفاً برای افزایش ظرفیت پارکینگ های معمولی که دارای شیبراه و با سازه های مقاوم حریق و سایر تمهیدات ایمنی می باشد استفاده می گردد.

p2

تصویر شماره 2- نمونه ای دیگر از پارکینگ های زیر-رو

1- اين دستورالعمل براي پاركينگ هاي مكانيزه كه بصورت تركيبي با تصرفات ديگر استفاده مي شوند كاربرد دارد .
2- پارکینگ های مکانیزه زیر-رو حداکثر تا دو طبقه مورد تأیید سازمان آتش نشانی تهران قرار داشته و تعداد طبقات بالاتر مورد قبول واقع نخواهد شد. همچنین انواعی از این پارکینگ ها که دارای سطوح شیب دار هستند و خودرو همواره در حالت شیب دار قرار می گیرد مورد تأیید این سازمان نمی باشد.
3- پارکینگ های زیر-رو باید بگونه ای طراحی گردند که به محض ورود انسان در حیطه عملکرد پارکینگ، سیستم بصورت خوکار خاموش گردیده و تنها بعد از رفع خطر و توسط اپراتور مجدداً شروع بکار نماید.
4- سیستم های ایمنی پارکینگ های زیر-رو باید حداقل از دو لایه حفاظتی برخوردار باشند، بنحویکه در صورت بروز نقص فنی در عملکرد یکی از آنها، لایه بعدی عمل نموده و ایمنی سیستم تأمین شود.
5- در محل قرارگیری پارکینگ های مکانیزه زیر-رو باید سیستم اطفاء خودکار آبی طراحی و نصب گردد و برای هر خودرو حداقل دو اسپرینکلر در نظر گرفته شود.
6- سایر تمهیدات ایمنی همانند پارکینگ های معمولی باید در اینگونه پارکینگ ها نیز رعایت گردد.


ب) پارکینگ های مکانیزه طبقاتی:
1- طبقات پارکینگ مکانیزه ترکیبی باید از مصالحی ساخته شوند که حداقل دو ساعت در برابر حریق مقاومت داشته باشند.
2- طبقات پارکینگ مکانیزه (سقف و کف هر طبقه) از مواد و مصالح ثابت و غیر متحرک (نظیر بتون) ساخته شده باشند. پارکینگهای مکانیزه ای که دارای سقف و کف فلزی متحرک هستند، قابل قبول نمی باشند.

%d9%be%d8%a7%d8%b1%da%a9%db%8c%d9%86%da%af-%d8%ad%d8%b1%db%8c%d9%82

تصویر شماره 3- پارکینگ طبقاتی با سقف و کف متحرک (این پارکینگ در تصرفات ترکیبی مورد تأیید نمی باشد)


3- در پارکینگ های مکانیزه ترکیبی طبقاتی، سقف ها و دیوارهای جانبی که به عنوان فصول مشترک بین پارکینگ و سایر کاربریها در نظر گرفته می شوند باید از مصالحی با حداقل سه ساعت مقاومت در برابر حریق ساخته شود.
4- کنترل و تهویه دود حاصل از بروز آتش سوزی در پارکینگ مکانیزه ترکیبی باید بگونه ای طراحی و اجرا گردد تا دود حاصل از آن، متصرفان کاربریهای فوقانی را تحت تأثیر قرار ندهد.
5- قابلیت دسترسی ایمن برای آتش نشانان در تمام طبقات پارکینگ مکانیزه ترکیبی ایجاد شده باشد (دسترسی از طریق پلکان یا شیبراه).
6- طراحی و اجرای سیستم اطفاء خودکار گازی و ارائه دفترچه محاسبات آن توسط شرکت های ذیصلاح ضروری می باشد.
7- ورود راننده و سرنشين به داخل فضاي پاركينگ مكانيزه ترکیبی طبقاتی مطلقا ممنوع بوده و تجهيزات و سيستمهاي مكانيزه و مديريتي براي رعايت اين موضوع بايد در نظر گرفته شود.

5 6

تصاویر شماره 5 و6 – تجهیزات کنترلی که حضورانسان در محوطه پارکینگ را منتفی می سازد.


8- در طراحي و ساخت پاركينگ هاي مكانيزه ترکیبی طبقاتی بايد مسير دسترسي خودروهاي آتش نشاني در محل ورود خودروها ايجاد گردد .
9- مسيردسترسي خودروهاي سنگين آتش نشاني و محوطه سازي به گونه اي انجام شود كه زمين آن تحمل مقاومت در برابر حداقل 30 تن وزن را در مواقع عمليات (استقرار بالابر بر روي چهار جك) داشته و استحكام آن توسط مهندس ناظر دارای پروانه از سازمان نظام مهندسی تاييد شده باشد.
10- جهت سهولت دسترسي نيروهاي آتش نشاني به محل ورودی ساختمان پاركينگ، اجراي سردرب با ارتفاع كمتر از 5/4 متر در ورودي مجموعه مجاز نمي باشد .
11- ساختمان پاركينگ مكانيزه ترکیبی نبايد قابل دسترسي براي عموم باشد و باید تنها راههاي ورود اضطراري، براي دسترسي آتش نشانان و يا پرسنل پاركينگ به منظور تعمير و نگهداري احداث گردد .
12- حداقل مقاومت در برابر حریق ديوارهاي جانبي پاركينگ، دو ساعت اعمال گردد.
13 – هنگام انجام عمليات نگهداري،تعميرات ،اطفاء حريق و يا نجات، ضروريست که عملكرد پاركينگ كاملاً غير فعال گردد .
14- پاركينگ هاي مكانيزه بايد به خاموش كننده هاي دستي از نوع پودري با قدرت خاموش كنندگي 70B و يا خاموش كننده هاي با شرايط بهتر مجهز گردند و اين خاموش كننده ها لازم است در محل تحويل خودرو و يا قسمت ورود و خروج در دسترس باشند.
15- هيچ گونه كالا يا تجهيزاتي نبايد مانع رويت خاموش كننده هاي دستي شود.
16- مجموعه پاركينگ ترکیبی بايد به سيستم اطفاء دستي با منبع ذخيره آب، فشار و دبي مناسب مجهز گردیده و تمام ورودي ها و خروجي ها تحت پوشش جعبه آتش نشاني قرار داشته باشند. (سيستم اطفاء آبی تركيبي)
17- اجرای سيستم اطفاء اتوماتيك آبي (Sprinkler) مطابق با NFPA13 در تمام قسمت هاي پاركينگ الزامی است.

7

تصویر شماره7- نصب سیستم اسپرینکلر در محل قرارگیری خودروها


18- در طبقات مختلف پاركينگ و در نزديك ترين محل به ورودي هر طبقه، یک انشعاب كوپلينگي 5/1 اينچ ايجاد گردد به نحويكه بتوان تمام سطح آن طبقه را به طور كامل و 100% پوشش داد. (سيستم اطفاء آبی تركيبي)
19- در پاركينگ هاي مكانيزه ترکیبی، ضروري است كه كف طبقات بصورت يكپارچه اجرا و فاقد هر گونه ارتباط با طبقات ديگر باشد به نحويكه از سرايت آتش به طبقات بالاتر و نشت بنزين به طبقات پايين تر جلوگيري گردد .
20- در محل توقف هر خودرو مي بايست سيستم زه كشي (Drainage) تعبيه تا در صورت نشت بنزين، بصورت ايمن به منبع جمع آوري هدايت شود.

8

تصویر شماره 8- طراحی و اجرای سیستم زه کشی(drainage) در پارکینگ های مکانیزه


21- تجمع مايعات قابل اشتعال در منبع جمع آوري بايد توسط تجهيزات كشف و اعلام به نگهبان يا اپراتور اطلاع داده شده تا اقدامات ايمن سازي براي جلوگيري از وقوع آتش سوزي صورت پذيرد.
22- در محل ورودي پاركينگ و در مكان قابل رويت يك عدد شير هيدرانت زميني جهت استفاده اختصاصي مجموعه پاركينگ مكانيزه در نظر گرفته شود.
23- تهويه مكانيكي در پاركينگ هاي مكانيزه به نحوي ايجادگرددكه هواي محوطه پاركينگ بطور مداوم، (هر يك ساعت دو مرتبه تهويه گردد) و فراهم ساختن قابليت كنترل دستي سيستم تهويه محصولات حريق كه به ميزان 6 بار در ساعت در نظر گرفته ميشود الزامي است. در زمان عمليات اطفاء حريق كنترل آن در اختيار آتش نشانان قرار گيرد.
24- راههاي نفر رو در داخل پاركينگ هاي مكانيزه مي بايست عرض حداقل برابر با cm 92 داشته باشد.
25- چنانچه به منظور دسترسي آتش نشانان داخل پاركينگ مكانيزه از شيب راه يا پله استفاده گردد بايد حداقل عرض معادل cm92 داشته باشد.
26- دورترين نقطه به پلكان دوربند و دودبند و يا محيط بيرون پاركينگ نبايد مسير پيمايش بيش از 120 متر داشته باشد و اين در صورتي است كه تمام قسمت هاي پاركينگ مكانيزه تحت پوشش شبكه بارنده تاييد شده باشد.
27- ضروري است تمام طبقات پاركينگ توسط يك پلكان مستقل داراي شرايط ذكر شده ذيل قابل دسترس باشند:
27-1- دوربندي و دودبندي كامل
27-2- داراي سيستم تهويه
27-3- مجهز به سيستم روشنايي اضطراري با باطري به ميزان حداقل 3 ساعت

28- درب هاي پلكان دسترسي در طبقات بايد مقاومتي برابر با يك ساعت در برابر حريق داشته باشند و از پنجره هاي كوچك چشمي مجهز به شیشه مقاوم نيز برخوردار باشند.
29- پاركينگ هاي مكانيزه اي كه بيش از 9 متر ارتفاع يا عمق دارند بايد به آسانسور مخصوص آتش نشانی مجهز باشند.
30- ايجاد سيستم ارتباطي دو سويه بين اتاق كنترل پاركينگ و آسانسور آتش نشان ضروري است.
31- نصب سيستم اعلام حريق اتوماتيك و دستي مناسب و قابل اجرا با توجه به شرايط پاركينگ با استفاده از تجهيزات استاندارد و تاييد شده ضروري است.
32- اجراي سيستم برق اضطراري در پاركينگ هاي مكانيزه ضروري است (مولد برق). اين سيستم بايد بتواند پمپ هاي مربوط به شبكه بارنده، جعبه هاي آتش نشاني، آسانسور آتش نشان، سيستم اعلام حريق و سيستم تهويه دود و روشنايي اضطراري را تغذيه نمايد.
33- علايم راهنما براي هدايت ايمن خودروها به قسمت تحويل خودرو، نصب گردد. همچنين محل پلكان اضطراري و موقعيت درب هاي آن مي بايست به سهولت قابل تشخيص باشند.
34- به دليل كاربرد فولاد در سازه پاركينگ هاي مكانيزه و ضعف ذاتي فولاد در برابر حرارت، لازم است به منظور حفاظت سازه و حفظ يكپارچگي آن در زمان آتش سوزي، تمام قسمت هاي سازه با استفاده از پوشش های مقاوم حریق استاندارد به ميزان 2 ساعت مقاوم سازي شود.
35- به هنگام بهره برداري و اخذ تاييديه ايمني از سازمان آتش نشاني، ارائه مدارك فني، جدول محاسبات ضخامت پوشش ضدحريق، تاييديه هاي كيفي معتبر، و فرم گزارش فني مهندسين مجري كه به تأييد كارفرما و شهرداري رسيده باشدالزاميست.
36- در مواردي كه عمق طبقات زيرزمين از 9 متر بيشتر مي باشد (مبناي محاسبه از ميانگين تراز زمين طبيعي معبر ورودي تا كف پائين ترین طبقه باشد) ضروري است در طبقاتي كه پايين تر از همكف قرار گرفته اند، سيستم اطفاء اتوماتيك كف يا سيستم هاي اطفاء خودكار مشابه، كه قدرت اطفائي مناسب تري براي اطفاء حريق مواد گروه B داشته باشند، طراحي ونصب گردد.
37- در سيستم هاي بالابر و جابجايي خودروها، سناريوي اجرايي و عملياتي براي انتقال خودرو حريق زده به محل امن و تخليه بايد در نظر گرفته شود.
38- تمام نكات ايمني در سيستمهاي الكتريكي اعم از محاسبات قطر و نوع هاديها، فيوزها، عايقها، چراغهاي سيگنال، و… بايد مطابق مقررات ملي ساختمان مبحث سيزدهم يا مقررات معتبر بين المللي رعایت گردد. در هر صورت اجراي سيستم ارتينگ با مقاومت حداكثر 2 اهم در همه اجزاي سيستم الكتريكي ضروري است.
39- نصب سيستم صاعقه گير با استفاده از سيستم فعال (active) و با رعايت استانداردهاي مرتبط الزامي ميباشد.